Ben je op zoek naar fijne boeken over rouw? Hier vind je een lijst met mijn persoonlijke tips en lievelingsboeken. Bij lange na niet volledig, en op mijn gemakje breid ik deze lijst met boeken over rouw voor je uit.
Tip: Het kan ook heel mooi zijn om een dierbare in rouw zo’n boek cadeau te doen/per post op te sturen.
Persoonlijke verhalen over rouw
Zien in het donker
Hoe geef je worden aan zo’n overdonderende ervaring van rouw? Daarover gaat mijn boek Zien in het donker, dat ik schreef na het overlijden van mijn moeder toen ik twintig was. In dit boek creëer ik nieuwe woorden die dichterbij de ervaring komen, zoals toekomstrouw, maantranen en tussentijd.
Wil je mijn boek lezen? Bestel het hier.
Je bent jong en je rouwt wat
‘Je bent jong en je rouwt wat’ van Lisanne van Sadelhoff is zo’n boek dat we in de wereld nodig hebben. Een eerlijk inkijkje in het leven en het rouwen van een jong mens van 27. Want ondanks het grootste thema, de ziekte en de dood van haar moeder, blijft het al die tijd ook dat: het leven van iemand van eind twintig. En das mooi.
Wil je het boek van Lisanne lezen? Bestel het hier.
De dingen die je vergeet
Gijs van der Sanden beschrijft in zijn boek ‘de dingen die je vergeet’ de alledaagsheid van rouw op magnifieke wijze. Hij verloor zijn beide ouders op jonge leeftijd.
Wil je het boek van Gijs lezen? Bestel het hier.
Een zee van glas
‘Hij neemt zijn telefoon niet op. Hij neemt altijd op’. Zo begint het prachtige boek van Geerteke. Ze beschrijft hoe het is om haar vriend Bas plotseling te verliezen. In de pagina’s die volgen wordt duidelijk wat ze voor elkaar betekenen en hoe rauw de rouw is.
Kunst speelt een belangrijke rol in haar leven. Zowel in de liefde, als in de rouw. Ervaringen die ze heeft in musea en installaties laten zien hoe ze de rouw ervaart. Ik herinner me ook mijn opluchting dat ik met kunst iets kon ervaren en uitdrukken dat voorbij de woorden gaat.
Wil je het boek van Geerteke lezen? Bestel het hier.
Ik zal je nooit meer
Ik zal je nooit meer – … Op hoeveel manieren je die zin kan aanvullen als iemand dood is? Alles wat er nooit gaat komen. Toekomstrouw.
Tatjana’s moeder overleed toen zij 16 was en in het boek beschrijft ze haar zoektocht naar wie haar moeder was (en is).
‘Is wat ze nu doet, dik 12 jaar later, rouwen?’ vraagt ze zich in een therapiesessie af. Want was is rouwen en hoe doe je dat als iemand er al zo lang niet meer is?
‘Rouwen’ lijkt in het boek soms te vervangen voor ‘leven’. Want naast rouw, gaat dit boek ook keihard over leven. ‘Ik wil alles, leven,’ eindigt Tatjana🤍.
Wil je het boek van Tatjana ook lezen? Bestel het hier.
A grief observed
“No one ever told me that grief felt so like fear. I am not afraid, but the sensation is like being afraid. The same fluttering in the stomach, the same restlessness, the yawning. I keep on swallowing”. Dit is de eerste zin van het boek. Ik zat er meteen helemaal in, met deze mooie vergelijking van hoe rouw aanvoelt. C.S. Lewis neemt je mee in zijn binnenwereld na het verlies van zijn rouw.
Wil je het boek van C.S. Lewis lezen? Bestel het hier in het Engels. Ik ben nog geen vertaling in het Nederlands tegen gekomen.
informatieve Boeken over rouw
Het is oké om je niet oké te voelen
In november 2020 verscheen (eindelijk) de Nederlandse vertaling van ‘It’s OK that you’re not OK’ van Megan Devine, wat mij betreft het beste boek over omgaan met verlies. Ik las dit boek vele jaren nadat mijn moeder overleed en dit is het boek dat ik kort erna had willen lezen. Nieuwsgierig wat ik eruit haalde? Daarover gaat mijn essay.
Wil je het boek zelf ook lezen? Bestel het hier. Lees je het boek liever in het Engels? Bestel het dan hier.
Overlevingskunst
Dit prachtige boek is geschreven door Christa Anbeek.
Wil je het boek van Christa lezen? Bestel het hier.
Van missen krijg je het koud
Ben je benieuwd naar hoe je lichaam mee rouwt en zoek je herkenning? ‘Van missen krijg je het koud’ is een heel toegankelijk boek over het fysieke aspect van rouw. Herkenning alom!
Het boek gaat over de pijn aankijken en over de pijn doorleven, in plaats van vanaf een afstandje het proberen te rationaliseren. Je kan nou eenmaal niet de ene emotie niet voelen, en verder wel de hele range van de diepte van al je emoties voelen. Soms heb je er wat hulp bij nodig, iemand die een veilige setting creëert om het allemaal te voelen. Voor Sandra is dat haar psychosomatisch fysiotherapeut Ineke waarover ze prachtig verteld.
The wild edge of sorrow
‘In our apprenticeship with grief, we need practices that help us hold the wild, piercing emotions that often accompany loss with a semblance of compassion’, schrijft Francis Weller. Practices dus, geen oplossingen. Hij beschrijft dit prachtig in zijn boek ‘The Wild Edge of Sorrow’. Het is het cultiveren van aandacht, het leren van het creëren van grond onder onze rouw, leren ‘zien’ in het donker, leren rouw een naam te geven en de juiste vragen te stellen. Het is zowel een beweging naar binnen, om onszelf en onze pijn te ontmoeten, als een beweging naar buiten om onszelf in al onze rauwheid en kwetsbaarheid te laten zien. Het vraagt zoveel moed.
Wil je dit boek lezen? Bestel het hier in het Engels. Sinds 2022 is het ook in het Nederlands vertaald, en ik ben nu de Nederlandse vertaling aan het lezen. Die is een tíkje minder poëtisch, maar leest wel een stuk makkelijker weg. De Nederlandse vertaling bestel je hier.
Invulboek ‘De dood’
Soms krijg ik de vraag: er bestaan van die mooie boeken met vragen die je kan stellen aan je vader/moeder/grootouder. Bestaat er niet ook zoiets voor de dood?
Vanaf nu zal ik zeggen: ja! Dit mooie boek van Andnowwhat. “Dit invulboek helpt je met het voorbereiden op het einde van jouw leven. Dit kan veel moois opleveren – hoe moeilijk het misschien ook is. Want nadenken over de dood betekent ook nadenken over hoe je nog wilt leven. De vragen en opdrachten in het invulboek helpen je uit te vinden wat jij belangrijk vindt als het gaat om het einde van jouw leven.”
Wil je dit boek bestellen? Dat kan hier.
Het rouwende brein
Op dit moment ben ik dit boek aan het lezen. Het voorziet veel ideeën over rouw, van een neurowetenschappelijke basis. O’Connor ziet rouw als een leerproces, en legt uit hoe het komt dat het zo lang duurt voordat onze hersenen aan de nieuwe werkelijkheid gewend zijn. Ik kijk uit naar het deel over hechting en rouw, en zodra ik het boek uit heb zal ik je er meer over vertellen!
Wil je het boek zelf lezen? Hier kan je het lezen in het Nederlands. Het origineel is in het Engels, en bestel je hier.
Op zoek naar de klassiekers over rouw? Dan kan je de boeken van Manu Keirse en Riet Fiddelaers-Jaspers lezen.
Algemene Boeken over pijn, trauma, zingeving en de dood
Wintering
‘Some winters happen in the sun’, is de eerste zin van dit prachtige boek.
Wil je dit boek lezen? Bestel het hier in het Engels. Het is in 2022 ook in het Nederlands vertaald: dat bestel je hier. Het Nederlandse e-book bestel je hier.
The body keeps the score
De brede definitie van trauma is dat het ervaringen zijn die ondragelijk zijn, te snel en te overweldigend voor ons om bij te houden. Trauma gaat dus over meer dan alleen situaties in bijvoorbeeld oorlogen, verkrachtingen en natuurrampen. Het lichaam vergeet die ervaringen niet. “All trauma is preverbal”, schrijft Bessel van der Kolk.
Wil je het boek lezen? Bestel het hier in het Engels. Het boek is ook vertaald: hier bestel je het in het Nederlands.
Als je wereld instort
Met verhalen, metaforen en voorbeelden maakt Pema Chödrön duidelijk hoe je dat doet: de pijn aankijken en erbij blijven. Maar het is geen trucje dat je zo 1, 2, 3 kunt toepassen. Het is een uitnodiging op onderzoek te gaan in je eigen leven.
Je kunt het boek hier in het Nederlands bestellen, en hier in het Engels.
Uitvaart in eigen hand
Met dit boek brengt Susanne Duijvestein de uitvaartindustrie terug naar haar essentie: wat hebben we wérkelijk nodig om goed afscheid te nemen? Er is een beeld dat uitvaarten duur zijn. Er zijn allerlei ideeën over wat hoort en wat moet. Maar in essentie hoeven we alleen het cremeren of begraven te regelen, en dan kunnen we voor een paar honderd euro klaar zijn, schrijft Susanne. Dit moet in Nederland uiterlijk op de 6e werkdag na overlijden (en op p.139 staat een lijstje formele registratie zaken en formulieren). Leuk feitje: cremeren is pas vanaf 1955 is toegestaan!
Het is een rijk boek, en het bevat bijvoorbeeld ook hele mooie stukken over toeleven naar de dood, voorbereiden op de dood en wat als de dood er is. Het eerste dat je moet doen nadat iemand sterft?
…
Jup. Niks.
Een boek dat ik lachend, huilend en vol herkenning las. Ik gun het iedereen. Dit boek haalt de dood uit het donker. Het is een boek waarmee we de dood weer toe eigenen.
Wil je het boek ook lezen? Bestel het hier.
De polyvagaal theorie in therapie
Een boek waar ik heel veel aan heb gehad om het autonome zenuwstelsel en trauma beter te begrijpen, is dit boek. Het wordt heel praktisch en je kunt er zelf mee aan de slag!
Wil je dit boek lezen? Bestel het hier.
Toxic positivity
Dit boek ben ik momenteel aan het lezen. Het sluit super mooi aan bij het artikel in het NRC waarvoor ik laatst geïnterviewd ben: ‘Haal ik wel genoeg uit mijn ellende?‘
Wil je het boek lezen? Bestel het hier.
Ik zag dat het boek ook vertaald is in het Nederlands. Die kan je het hier bestellen.
Romans over rouw en verlies
Veronika besluit te sterven
Wil je het boek van Paulo Coelho lezen? Bestel het hier in het Nederlands. Liever in het Engels lezen? Bestel het dan hier.
Verdriet is het ding met veren
Geweldig boek vol poëtische taal! En er is ook een prachtige voorstelling over.
Bestel het boek hier in het Nederlands. Lees je liever in het Engels? Bestel het dan hier.
Welkom in het rijk der zieken
Hanna Bervoets schrijft in dit boek een prachtig verhaal over chronische pijn.
Wil je het boek lezen? Bestel het hier.
Mijn inspiratie voor Verlieskunst
The five love languages
Er zijn verschillende talen waarin mensen liefde geven en ontvangen, volgens de bekende theorie over de vijf liefdestalen van Gary Chapman. Chapman maakt onderscheid in de volgende vijf talen waarin mensen hun liefde voor elkaar uiten: 1 tijd en aandacht (quality time); 2 hulpvaardigheid (acts of service); 3 cadeaus geven en krijgen (gifts); 4 bevestigende woorden (words of affirmation); 5 lichamelijke aanraking (physical touch). Ik gebruikte dit boek voor mijn theorie van de steuntalen.
Wil je dit boek lezen? Bestel het hier. Ik kwam deze Nederlandse vertaling tegen, maar die heb ik zelf nog niet gelezen.
Metaphors we live by
Dit is een heerlijk boek als je vanuit taalfilosofische blik naar rouw wil kijken. Ik gebruikte dit voor mijn rouwwoordenboek en mijn zoektocht naar nieuwe taal voor rouw. Heel interessant als je je in taal wil verdiepen. Het boek richt zich niet op rouw, dus daar heb je zelf een vertaalslag te maken.
Je kunt het boek hier in het Engels bestellen.
The art of giving and receiving
Wil je alvast weten waar ik dit boek voor heb gebruikt? Neem dan vast hier een kijkje.
Je kunt het boek hier in het Engels bestellen.
The Artist’s Way
Dit boek heeft mij enorm geholpen. Met dit boek ga je op een inspirerende reis van 12 weken. Julia Cameron geeft je creatieve praktijken die je kunnen helpen in je dagelijks leven, zoals morning pages en artist’s dates en vele oefeningen. Het is ontworpen om je creatieve blokkades te doorzien, te leren omgaan met je innerlijke criticus en je energie te laten stromen.
Wil je dit boek lezen? Bestel het hier. Ik kwam deze Nederlandse vertaling tegen, maar die heb ik zelf nog niet gelezen.
De Creatiespiraal
Dit boek helpt om een maakproces te zien als een cyclus, zoals de seizoenen. Verlangens zijn het startpunt, en het is belangrijk de tijd te nemen om je verlangens toe te eigenen als van jou. Elke fase in het proces heeft haar eigen uitdagingen. Het geeft heel veel inzicht in waar je nog meer aandacht aan kan besteden in je eigen maakprocessen.
Je kunt het boek hier kopen.
De Ontembare Vrouw
Clarissa Pinkola Estes is een bewaarder van oude verhalen. Ik zie echt zo’n wijze, oude vrouw voor me. Met dit boek leert zij ons dat de kwijnende vitaliteit van de vrouw hersteld kan worden door middel van diepgaand graafwerk in de vrouwelijke onderwereld. Niet door ons aan te passen, nee. Door te leren onze huid niet weg te geven.
De zielsproblemen van een vrouw kunnen niet behandeld worden door haar in een meer aanvaardbare vorm te dwingen. Het zijn sprookjes, mythen en verhalen die ons helpen het pad dat door de wilde natuur is achtergelaten weer te zien en volgen. Door haar een naam te geven, de Ontembare Vrouw, creëren we voor haar een domein binnen in ons.
Het is een praktijk, een levenslang werk, waar dit boek de nodige inspiratie voor geeft. Het zit vol rijkdom voor wie naar een intenser leven verlangt.
Het boek koop je hier in het Nederlands. Hier vind je het boek in het Engels. Ik vond het Nederlandse boek een stuk lekkerder lezen.
Meer boeken over rouw
Op Instagram heb ik al over veel van deze boeken geschreven. Je vindt ze op mijn Instagram-profiel onder de highlight boekentips.
Ik gebruik affiliate links van mijn lievelingsboeken van Libris, waarmee je bij je lokale boekhandel bestelt. Affiliatie links betekent dat als je via mijn link het boek koopt, ik een klein percentage krijg.