ontstaan van Verlieskunst met de verlieskaarten
Na mijn moeders dood toen ik net twintig was, ontving ik een heleboel condoleancekaarten. In plaats van een appje te sturen, kozen veel mensen de fysiek tastbare vorm van een kaart en wilden die extra moeite doen. Het versturen en ontvangen van condoleancekaarten zie ik als een hedendaags rouwritueel. Veel mensen waarderen dit ritueel en putten er troost uit, en ik herinner me ook hoe fijn ik het zelf vond.
Maar het viel me ook op dat op veel kaarten ‘met oprechte deelneming’ of ‘gecondoleerd’ stond en dat veel kaarten een beetje ouderwets waren. Het beperkte aanbod van kaarten is een mooie metafoor voor hoeveel ruimte en aandacht er in onze maatschappij is voor rouw, pijn en verlies.
Verlieskaarten zijn alternatieve condoleancekaarten, voor allerlei soorten verliezen. Want rouw is de reactie op impactvol verlies, niet enkel de dood. De Verlieskaarten zijn kaarten die je kunt sturen vóórdat een verlies heeft plaats gevonden (anticiperende rouw) of juist een paar maanden of jaren later (op jubileumdata of juist zomaar).
In 2020 besloot ik dat het tijd was voor actie en samen met Marlon Doomen heb ik toen Verlieskunst opgericht. Samen zijn we op zoek gegaan naar warme woorden en beelden, om zo een nieuwe beeldtaal te creëren voor rouw en verlies. Het mondde uit in een prachtige kaartenlijn: de Verlieskaarten. Marlon illustreerde de eerste kaarten en ging na een jaar haar eigen pad.
Een nieuwe beeldtaal voor rouw en verlies
Voor mij was dit pas het begin. Ik besloot nog meer samenwerkingen op te zoeken met illustratoren en kunstenaars. Zo ontstond een steeds diverser aanbod met kaarten, boekjes en hedendaagse rouwkleding. Dit palet aan verliestalen zorgt voor een reservoir om uit te putten als jij of iemand om je heen met verlies wordt geconfronteerd. Dit aanbod vind je in de webwinkel.
De betekenis hiervan voert verder dan enkel troostrijke kaarten. Met andere woorden en andere beelden kunnen we namelijk ook op een andere manier met rouw en verlies omgaan. Als we niet spreken over ‘verwerken’ of ‘het een plekje geven’, komt er ruimte voor een nieuw perspectief op rouw. Dan hoeft rouw niet zo snel mogelijk opgelost te worden en hoeven we ons niet naar een einddoel toe te haasten. Dan kunnen we leren om bij de pijn aanwezig te blijven. Want dat is wat rouw wil: gezien en gehoord worden.
Ruimte MAKEN voor rouw
Inmiddels is Verlieskunst veel meer dan enkel de Verlieskaarten. Het is een onderzoek naar rouw en hoe we met verlies omgaan – individueel, als rouwcommunity en als maatschappij. Vanuit dit onderzoek creëer ik nieuwe, innovatieve ruimten voor rouw. Ik zoek naar digitale vormen maar creëer ook fysieke plekken, omdat ik geloof dat in beide waarde zit. Op bepaalde momenten kan je veel hebben aan een online rouwcursus en vanuit je eigen, vertrouwde huis met je rouw bezig zijn. Op andere momenten heb je misschien meer behoefte aan samen komen en dineren met andere rouwende mensen.
Online en fysiek aanbod
Online organiseer ik online rouwcursussen zoals het online programma Rouwlab en de online schrijfcursus woorden-voor-je-rouw die je in je eigen tijd kan doen. Daarnaast zijn er ook de online rouwcirkels. Tijdens deze avonden komt een groep mensen samen om elkaar te horen in hun rouw en getuige te zijn van wat een ander mens meemaakt. Soms heeft een rouwcirkel een thema (jong ouderverlies, relatiebreuk), en soms is het een open avond. Veel van mijn werk vind je op mijn Instagram – ik vind het een geweldige plek om inspiratie te kunnen delen en juist ook hier, in de dagelijksheid, rouw zichtbaar te maken.
Verder kan je in 1-op-1 sessies een rouwmassage of lichaamsgerichte rouwbegeleiding bij mij ontvangen, aanschuiven bij het Verliesdiner of een workshop ‘Beweeg je Rouw’ bij me doen.
Zo bouwen we stap voor stap aan een cultuur die rouw beter kan dragen. Want vroeg of laat worden we allemaal geconfronteerd met verlies. Omdat je het wel zelf, maar niet alleen hoeft te doen.
‘Omdat je het wel zelf, maar niet alleen hoeft te doen’
Over mij
Babet te Winkel
Eigenaar Verlieskunst | Schrijver | Humanistica* | Lichaamsgericht begeleider bij rouw | Ritueelbegeleider
Rituelen is een van de onderwerpen waar ik me in mijn studie Humanistiek veel mee bezig heb gehouden, naast filosofie, zingevingsvragen, psychologie en humanisering. Ik ben opgeleid als geestelijk begeleider om mensen te begeleiden bij zingeving en levensvragen. Wat ik bij Humanistiek heb geleerd voorziet het werk wat ik doe van een stevige basis.
Momenteel ben ik bezig met mijn vierjarige opleiding holistische massagetherapie, om mijn interesse in het lichaamswerk en begeleiding samen te brengen. Ik ontvang nu mensen voor lichaamsgerichte rouwbegeleiding en rouwmassages.
Ik laat me inspireren door de natuur, de cyclus van de seizoenen, de zon en de maan, gemeenschap en oude verhalen die ik hoor. Ik ben geïnteresseerd in taal en wat er daar taal buiten ons bewustzijn blijft (daarover schreef ik bijvoorbeeld ‘waarom uit de kast komen niet meer werkt‘). Verder houd ik van tuinieren, astrologie, dansen, ceremonies en schrijf ik graag (o.a. voor hard//hoofd, Oneworld, SLAA). In november 2023 komt mijn debuut ‘Zien in het Donker’ uit.
* Humanistica is de naam voor iemand die de driejarige master Humanistiek heeft afgerond. Als je meer wil weten over de opleidingen die ik doe en heb gedaan, die informatie vind je hier.
Ik werk samen met
Marlon Doomen
Medeoprichter en illustrator
Marlon is de medeoprichter van Verlieskunst en is visual designer en illustrator.
Jantien Derks
Illustrator en stagiaire
Jantien is de eerste stagiaire bij Verlieskunst. Samen werken we aan events op het snijvlak van kunst en rouw.
Charlotte Kornet
Illustrator
Charlotte heeft de illustraties bij de 7 steuntalen gemaakt en samen hebben we het Leporello boekje ontwikkeld.
Romy Hommersom
Vormgever
Romy’s missie is de dood bespreekbaar maken en een rouwproces ondersteunen en vormgeven. Romy heeft de artworks en de vormgeving van het Rouwwoordenboekje gedaan.
Jeroen Krul
Illustrator
Jeroen is illustrator en voor Verlieskunst illustreerde hij verschillende kaarten. Zijn kaarten zijn dynamisch en kleurrijk.
Annemieke Spruijt
Illustrator
Annemieke is illustrator en haar verlieskaarten zijn geschilderd in aquarel en hebben een speelse, warme, natuurlijke sfeer met aandacht voor symboliek.
Djenné Fila
Illustrator
Djenné’s stijl kenmerkt zich door magie, het gebruik van toevalligheden en nieuw ontstane inzichten om tot onverwachte illustraties en composities te komen. Samen hebben we het Verliesboekje ‘Bezoek van mevrouw Rouw’ gemaakt.
Sella Molenaar
Illustrator
Sella’s werk wordt gekenmerkt door eenvoud, vrouwelijkheid en intuïtie. Haar werk doet mij landen in mijn eigen lijf.
Majken Enequist
Illustrator en muurkunstenaar
Majken is illustrator en maakt muurschilderingen.
Aida de Jong
Illustrator
Aida heeft verschillende Verlieskaarten geïllustreerd en de illustraties bij het artikel over het Rouwwoordenboek gemaakt.