Op allerlei plekken in Amsterdam duikt de pop-up Verliesmuur met rouwbiechten op – van musea tot de hogeschool en van bibliotheek tot festival. Een muur, waar mensen tegenaan lopen en uit nieuwsgierigheid nemen ze een kijkje. ‘Mijn hond,’ lezen ze. En: ‘De grond onder mijn voeten.’ De Verliesmuur blijkt een installatie waar mensen met krijt hun verlies op hebben geschreven. Een installatie in de openbare ruimte waarmee verlies zichtbaar wordt gemaakt. Er is een speciaal luisterbankje met rouwbiechten. De rouwbiechten zijn verhalen van mensen in rouw die vaak het daglicht niet mogen zien. Met de Verliesmuur krijgt wat vaak thuis achter gesloten deuren gebeurt een plek in de publieke ruimte. Zo wordt verlies onderdeel van het straatbeeld.
Het project wordt geïnitieerd door Babet te Winkel, oprichter van Verlieskunst – een platform dat ruimte maakt voor rouw. Zij merkt op dat wij als maatschappij rouw het liefst onder het tapijt vegen, waardoor mensen met rouw er in eenzaamheid mee rondlopen. Toen haar moeder overleed, miste ze publieke rouwrituelen. Door verlies zichtbaar en hoorbaar te maken, kunnen ook de diepere ervaringen meedoen in het alledaags leven. En kan er opnieuw verbondenheid gevonden worden tussen mensen.
Wat is de Verliesmuur?
De Verliesmuur is een installatie-kunstwerk. Het laat zich het beste beschrijven als een ervaring. Bij het begin scan je de QR-code voor een prachtige, meditatieve audiobegeleiding bij het ervaren van de Verliesmuur. Dit helpt je om contact te maken met je eigen rouw en wat je zelf verloren bent.
Mensen mogen met krijt hun eigen verlies op de muur schrijven, zo divers als je tegenkomt in het leven: een scheiding, een droombaan die je niet kreeg, een abortus, pensionering, het overlijden van een dierbare, een chronische ziekte…. Zo ontstaat er een mozaïek aan verliezen op de muur. De zichtbaarheid van al die verliezen maakt dat je als bezoeker even niet alleen bent met je verlies.
Er is de mogelijkheid om stil te staan door plaats te nemen op een geïntegreerd bankje. Je kunt een kaarsje aansteken. Ook kun je een eigen symbool komen brengen en achterlaten op het altaar.
En wat zijn de rouwbiechten?
Op het bankje kun je de QR-code scannen en met je oortjes luisteren naar verschillende rouwbiechten. De rouwbiechten zijn verhalen van verlies die vaak niet verteld worden uit schaamte, angst voor oordeel of ongemak; verhalen van mensen die ook – misschien onzichtbaar – wandelen door het land van rouw.
In De Rouwbiecht delen jonge mensen hun – vaak lang stilgehouden – ervaringen met rouw. Hoe rouw je bijvoorbeeld als je zelf voor een abortus koos? En is er ook ruimte voor rouw over liefdes die je nooit hebt kunnen ervaren? Of, wat als je zo veel gaf aan je stervende partner dat je vergat wat je zelf nodig had? En ook: hoe te rouwen om een moeder waar je zelf het contact mee verbrak?
Pop-up in Amsterdam
De opening was op zaterdag 4 november tijdens Museumnacht bij het PC Uitvaart gbouw van museum Tot Zover. Daarna gaat de installatie vanaf najaar 2023 t/m maart 2024 op verschillende plekken in Amsterdam oppoppen.
Wil je de Verliesmuur ook bij jouw organisatie hebben staan?
Heb jij een openbare ruimte in Amsterdam waar deze installatie voor minimaal twee weken (i.v.m. opbouw en afbouw) wil hebben staan? Graag hoor ik van je op contact@verlieskunst.nl.
Beeldmateriaal vind je hier.
Ontwerp en gebouwd door Lisa Kurz
Audio en montage door Kitty Munnichs
Muziek door Diederick Brandsma
Idee en stem van mij, Babet te Winkel
